Coś o wiedźminie

Wiedźmin – postać stworzona przez polskiego pisarza fantasy Andrzeja Sapkowskiego. Pojawia się w tzw. cyklu wiedźmińskim, na który składają się dwa zbiory opowiadań: Ostatnie życzenie i Miecz przeznaczenia oraz pięciotomowa „Saga o wiedźminie”. Wiedźmini zrzeszeni są w tajemniczym bractwie i zajmują się odpłatnym zabijaniem potworów zagrażających bezpieczeństwu ludzi. Głównym bohaterem cyklu jest wiedźmin Geralt z Rivii.
Na podstawie książek powstały m.in. film Wiedźmin, komiksy, oraz gry komputerowe Wiedźmin oraz Wiedźmin 2: Zabójcy Królów.

Charakterystyka

Wiedźminami zostają przede wszystkim dzieci, które zostały przyznane wiedźminom przez tzw. Prawo Niespodzianki – zawsze chłopcy, z jednym wyjątkiem – księżniczką Ciri, uczoną przez wiedźminów, jednak nie poddaną Próbie Traw. Wiedźmini wierzą, że kiedyś uda im się znaleźć takie dziecko i nie będzie ono musiało przechodzić żadnych prób ani mutacji, by stać się wiedźminem. Młodzi wiedźmini trenowani są od najmłodszych lat w sztuce walki, a ich organizmy są poddawane daleko idącym przemianom genetycznym dzięki magicznym eliksirom (tzw. Próba Traw), w celu przygotowania ich do walki z potworami (organizmy wiedźminów nabywają także nowe możliwości, jak na przykład kontrola nad odruchem źrenicznym, wyostrzone zmysły, zwiększony refleks i wytrzymałość). Większa część kandydatów umiera w czasie zabiegów.
Skutkiem ubocznym zmian jest bezpłodność, często oszpecenie twarzy i czasami utrata pigmentu, przez co wiedźmin staje się albinosem, jak Biały Wilk – Geralt z Rivii. Skutki uboczne mogą być różnorodne. Wiedźmini są w stanie korzystać z szczątkowej magii za pomocą specjalnych znaków magicznych, które są uaktywnianie nie przez słowa lecz przez odpowiednie złożenie palców i wyjątkowo silną koncentrację.

Trening

Wiedźmiński trening uczy tłumienia emocji (również dzięki eliksirom), co sprawia, że wielu ludzi postrzega wiedźminów jako pozbawionych uczuć. Uczy również szybszego (oraz cichszego) od innych stworzeń poruszania się, co jest podstawowym atutem każdego wiedźmina. W czasie szkolenia wiedźmini uczą się również wszystkiego o potworach, z którymi może im przyjść walczyć, prostej magii (znaki wiedźmińskie) oraz wytwarzania eliksirów, które krótkotrwale podnoszą ich sprawność w walce (jakkolwiek źródła nie wspominają czy wiedźmini rzeczone eliksiry wykonują własnoręcznie). Jedyna wzmianka o produkcji eliksirów występuje w czasie leczenia wiedźmina w świątyni Melitele w Ellander u Nenneke, podczas którego to właśnie Nenneke uzupełniła Geraltowi eliksiry. Każdy wiedźmin posiada magiczny amulet, który ostrzega przed obcą magią i niebezpieczeństwami, stanowi znak rozpoznawczy oraz cechowy.

Próby

Wiedźminski uczeń może zostać poddany zarówno jednej próbie, jak i trzem:

• Próba Gór – nie zawsze była używana, korzystano z niej gdy nie było wiadomo czy kandydat na wiedźmina został w pełni mutantem – tylko wiedźmin mógł przeżyć Próbę Gór.
• Próba Snów – Próbie tej poddawano tylko dzieci, u których nie było pewności co do całkowitej mutacji – miała ona na celu sprawdzenie, czy kandydat na wiedźmina pamięta coś z czasów przed Próbą Traw.
• Próba Traw – najsławniejsza z wiedźmińskich Prób przeprowadzanych na młodych chłopcach, mająca na celu dać wiedźminowi jego nadludzkie zdolności i zmieniająca oczy z ludzkich w kocie. Wywołuje wśród czarodziejów wiele kontrowersji, ze względu na to, że przeżywa statystycznie tylko czterech na dziesięciu chłopców. Nie wiadomo dokładnie na czym polega, ani o jakie „trawy” chodzi. Jest to tajemnica wiedźminów.

Tylko Próba Traw jest potrzebna do zostania wiedźminem – reszta służy w przypadku podejrzenia o niepełną mutacje.

Saga o wiedźminie

• Ostatnie życzenie (SuperNOWA 1993)
• Miecz przeznaczenia (SuperNOWA 1993)
• Krew elfów (SuperNOWA 1994)
• Czas pogardy (SuperNOWA 1995)
• Chrzest ognia (SuperNOWA 1996)
• Wieża Jaskółki (SuperNOWA 1997)
• Pani Jeziora (SuperNOWA 1999)

Film

Wiedźmin doczekał się ekranizacji w 2001 roku. Reżyserem filmu był Marek Brodzki. Scenariusz napisał Michał Szczerbic, który pod koniec wycofał się z produkcji. Rolę tytułową powierzono Michałowi Żebrowskiemu. Muzykę skomponował Grzegorz Ciechowski. Film został stworzony jako dodatkowy efekt prac nad serialem telewizyjnym, którego premiera miała miejsce jesienią 2002 roku.
Film nie spodobał się publiczności, wskutek czego zwrócił jedynie połowę kosztów produkcji^{[potrzebne źródło]}. Mimo złych ocen film chwalono za muzykę Grzegorza Ciechowskiego oraz rolę Michała Żebrowskiego który wcielił się w postać Geralta.

Gry

Gra fabularna

W roku 2001 nakładem wydawnictwa MAG ukazała się gra fabularna Wiedźmin: Gra Wyobraźni na podstawie książek Sapkowskiego. Gra ta, mimo wielu zarzutów ze strony fanów tego typu zabawy, zdobyła sobie niemałą popularność w Polsce. Postanowiono jednak poprawić błędy pierwotnej wersji systemu rozgrywki, w związku z czym przygotowano drugą wersję gry.

Do motywu wiedźmina nawiązywali m.in.

• Tomasz Pacyński w postapokaliptycznej powieści Wrzesień (2002) – na skutek wojny wywołanej przez polskich nacjonalistów, Polska pada łupem nowych rozbiorów. Bohater powieści, Wagner, prowadzi partyzancką walkę z czołgami, helikopterami i innymi maszynami najeźdźców. Konstruuje sobie także wiedźmiński kodeks.
• Ukraiński pisarz Władimir Wasiljew w powieści Wiedźmin z Wielkiego Kijowa (2002) – w odległej przyszłości ludzie żyją w świecie inteligentnych maszyn – koparek, ciężarówek itd., które czasem się buntują. Ich zwalczaniem zajmuje się wiedźmin.
• Nawiązanie a właściwie zaczerpnięcie tematu ma miejsce w książce Arivald z Wybrzeża autorstwa Jacka Piekary. W ostatnim opowiadaniu pojawia się wiedźmin.
• Pod koniec jednej z książek Andrzeja Pilipiuka zamieszczone jest opowiadanie fanowskie pt. Wieśmin. Tytułowy bohater zabija w nim niejaką Literaturlę. Opowiadanie jest parodią samej koncepcji Wiedźmina.